9 Nisan 2012 Pazartesi

UYGARLIKTA ÖNCÜ HATTUŞAŞ

Hattuşaş , ilk defa batılı gezgin Charles Texier tarafından m.1854 de bilim dünyasına tanıtılmıştır.

İlk kazılar M.1906 da Alman arkeolog Hugo Winckler ve İstanbul Müzesi arkeoloğu Theodor Makridi Bey tarafından başlamıştır.

Tevratta “Hititler” olarak geçen Mısır metinlerinde Heta diye adlandırılan Hititler , Anadoluda, Kızılırmak büklümü içinde yer tutmuşlardır.Çorum ili, Sungurlu ilçesinde bulunan Boğazkale, 4000 yıllık Hitit Devletinin başkenti olarak bilinmektedir. M.2000 lerde Anadolu’ya gelen Hititler, bir görüşe göre boğazlar yoluyla, diğer görüşe görede Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya girmişler. Çoğu bilim adamlarınca, doğudan geldikleri, daha akla yatkın bulunmuştur.

Hitit toplumu, soylu bir aileden gelen Pithana adında bir önder derleyip toparlamış, torunu I.Labarna Hitit devletinin gerçek kurucusu olmuştur.

M.1600’ de Hititlerin başkenti Neşa şehrinden, Hattuşa’ya taşınarak Hatti dilinde olan Hattuş, Hititçe Hattuşa’ya çevrilmiştir. Hattilileri egemenlikleri altına alan Hititler, onların göktanrısının sembolü olan boğayıda kutsal bilmişler ve tapınmışlar. İmparatorluk ülkesini Mısır’a kadar genişletmiştir.

Hitit uygarlığını anlatan en önemli belgelerden çivi yazısıyla yazılmış tabletler, ikibine yakın tablet içinde, kral III.Hattuşili ile Mısır fravunu III.Ramses arasında imzalanan anlaşma, I.Hattuşili’nin akatça ve Hititçe yazılmış yıllıklarından en önemlileride ele geçmiştir. Hitit devleti iyi bir arşivcidir. Örneğin katı çamur halindeki kil üzerine yazılan çivi yazıları, fırında pişirilerek sağlamlaştırılmış, devlet arşivinde istiflenmiş.

KRAL KAPISINDA KÜKREYEN ÇİFTE ASLANLAR: Kapı sövelerinin her ikisi yanında kükreyen aslan ve gövdelerinin tamamına yakını bezenmiştir.Apotropaik köpekler gibi ürkütücü açık ağızlarıyla aslanlar, kötü ruhları korkutmak amacıyla, kapı bekçiliğine konulmuştur. Boşluk kral kapısı girişinde “kötü ruhlardan, halkını koruyan kapıda iki yüksek kabartma aslan heykeli bulunmakta.

Gök Tanrısı ve Güneş Tanrıçası adına yapılan bu tapınak; taş temeller üzerine kerpiçle örülmüş. Bu iki oda. Hitit tabletlerinde “Hitit ülkesinin Bin Tanrısı” olduğundan söz edilir.

Anadolu’nun antik halkı çok tanrıcılığa inanarak “ politeist” yaşamıştır.

Hitit Figürlerinin tümü tören giysili ve başlıklıdır. Giysiler ve başlıklar, figürün sosyal konumunu belirlemektedir. Giysilerinden anlaşıldığına göre uzun elbise, başındaki konik forumlu külah Hititlerin bir bölümünün Doğu kökenli olduğu kanaatindeyim.Çünkü devletin içinde çok ırkın ve dinin bir arada bulunması doğu kanaatını güçlendirmiştir.

Son kral II.Şuppilulıma zamanında büyük akınlarla gelen, Ege göçleriyle mö.1180 de imparatorluk yıkıldı. Ön Asya’nınsiyasi kaderinde rolü olan 2 bin yılın en büyük devletlerini ortadan kaldırmış.Onların yerine bir takım kabile devletleri olan Frigya ve Urartu devletleri kurulmuştur. Bu iki devletin etkisi arasındaki Kayseri ve Malatya bölgesinde Hitit devletinin kalıntısı olan Geç Hitit prenslikleri hayatiyetlerinin bir süre devam ettirmiştir. En sonunda Frigler Anadolu’nun kuzeyinde otura Galaskalarla birleşerek Hititleri tamamiyle ortadan kaldırmışlardır.

ŞAPİNUVA(Ortaköy-Kelkit vadisi): Anadoluya Kafkas yönünden gelen topluluklar Kelkit vadisi boyunca gelmişler. Kanyonların oluşturduğu topraklarda Hititler,Şapinuva kentini kurmuşlar. Kentin temel duvarları kazı çalışmalarında ortaya çıkarılmış; mozaik taş bağlama tekniğiyle örülmüş duvarlardır.

ERZAK DEPOLARININ temelleri hitit yapılarında taşla örülmüş. Taş örgülü duvarın üzeri ise çamur ve saman karışımı kerpiç malzemeyle örülmüş. Örneğin Şapinuva kentidir.Yapı içinde yangında kömürleşmiş ağaç kalıntıları, damların örtüsü kütük ağaç veyahut kiriş dediğimiz ağaçlardır.Duvarların ağaç hatıllarla desteklendiğini ortaya çıkarmış.

AlACAHÖYÜK Hitit medeniyetinin diğer önemli bir kentidir..Büyük bir tapınakalanı, ayrıca kapı girişinde sfenksler önemlidir

SAKCAGÖZÜ Aramlaşmış ve Assurlaşmış geç Hitit stilindeki kabartma kral Barrakab

canlandırılmaktadır.

AT: Geç Hititler atları özel usullerle evcilleştirip süvari ve savaş arabalarında kullanmışlar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder